„Nie śpię, bo patrzę w niebo” – pod takim hasłem odbył się zlot astronomiczny Low Gravity Show 2021. Już trzeci raz spotkaliśmy się w Centrum MOLO nad Zalewem Sulejowskim. To wyjątkowe miejsce, w którym zawsze znajdzie się dla nas kawałek pogodnego nieba. Ale… zanim znalazło się dla nas niebo, nad Smardzewicami przeszła nawałnica z gradem, która spowodowała, że pierwszy dzień odbył się niemal unplugged. To nas nie powstrzymało, by zrealizować zaplanowany program.

Zlot otworzył Mariusz Kulma, właściciel i wydawca magazynu „Astronomia”. Poznaliśmy najważniejsze punkty programu Low Gravity Show, zaproszonych gości oraz obecnych redaktorów magazynu wraz z redaktor naczelną Marią Pacholak-Cybulską. Zostały ogłoszone również dwa konkursy fotograficzne – najlepsze zdjęcie astronomiczne oraz zdjęcie reportażowe. Na zwycięzców czekały prenumeraty od wydawnictwa magazynu „Astronomia” – Apogee Games oraz nagrody ufundowane przez dwa wydawnictwa książkowe: Zysk i S-ka oraz PWN.

Inauguracyjny wykład Macieja Drawsa „Początki podboju kosmosu”. Fot. Mariusz Kulma.
Inauguracyjny wykład Macieja Drawsa „Początki podboju kosmosu”. Fot. Mariusz Kulma.

Low Gravity Show 2021 rozpoczęliśmy od wykładu Macieja Drawsa, absolwenta Uniwersytetu Gdańskiego na kierunku fizyki i chemii, nauczyciela fizyki w najstarszej szkole w Gdańsku – Conradinum. Maciej realizował m.in. projekt To the Edge of the Troposphere, czyli skonstruowanie rakiety poddźwiękowej, która miałaby dostać się na granicę troposfery. Podczas fascynującego wykładu opowiedział nam o początkach podboju kosmosu. Temat ten jest kontynuowany na łamach magazynu „Astronomia”.

Dzięki uprzejmości firmy Nikon, tuż po wykładzie mogliśmy skorzystać z wypożyczalni lornetek i lunet tego producenta. Marcin Górko zaprezentował nam również model WX 7×50 skonstruowany z najwyższej jakości komponentów na 100-lecie firmy.

Po sytej kolacji wykład poprowadził dla nas Michał Kałużny, który od 2018 roku organizuje własne cykliczne warsztaty astrofotografii „Szlakiem Gwiazd” w Bieszczadach. Michał współpracuje jako redaktor między innymi z magazynem „Astronomia”, na którego łamach często publikowane są jego prace.

Michał Kałużny o astrofotografii. Fot. Mariusz Kulma.
Michał Kałużny o astrofotografii. Fot. Mariusz Kulma.

Niebo przejaśniało dopiero o godzinie 2 w nocy, ale nie na tyle, by poprowadzić obserwacje. Wieczór spędziliśmy na fascynujących rozmowach o kosmosie i nie tylko.

Sobotni poranek rozpoczęliśmy od zdjęcia grupowego. Tuż po nim zgromadziliśmy się na sali wykładowej, gdzie Łukasz Wyka zaprezentował serię ciekawych eksperymentów pt. „Kreatywna nauka – zaskakujące eksperymenty, które zmieniają nasz punkt widzenia”. Pokazy całkowicie pochłonęły najmłodszych uczestników zlotu. Łukasz przeprowadził już kilkaset tego typu pokazów i warsztatów naukowych na terenie całej Polski.

„Kreatywna nauka – zaskakujące eksperymenty, które zmieniają nasz punkt widzenia” – warsztaty Łukasza Wyki. Fot. Mariusz Kulma
Pirotechniczne efekty podczas eksperymentów Łukasza Wyki. Fot. Mariusz Kulma

Tuż po warsztatach na sali wykładowej pojawił się nowy „gość” – potężny teleskop 150/1800. Marcin Górko w prelekcji „Powrót do korzeni” opowiedział nam o budowaniu tego klasycznego refraktora długoogniskowego. Konstrukcja takiego teleskopu to nie lada wyzwanie.

Marcin Górko podczas prelekcji „Powrót do korzeni” o budowie własnego refraktora 150/1800. Fot. Mariusz Kulma.
Marcin Górko podczas prelekcji „Powrót do korzeni” o budowie własnego refraktora 150/1800. Fot. Mariusz Kulma.

Kolejną prelekcję poprowadził dla nas Kamil Jurczyszyn, który opowiedział o fotografii Księżyca. Podczas zajęć dowiedzieliśmy się, jak pozyskuje się materiał, a następnie, jak uzyskać satysfakcjonujące zdjęcie naszego naturalnego satelity.

Kamil Jurczyszyn o pozyskiwaniu materiałów naszego naturalnego satelity. Fot. Mariusz Kulma.

Dzięki uprzejmości Kamila tuż po wykładzie mogliśmy samodzielnie obserwować Słońce za pomocą teleskopu słonecznego Lunt. Dla porównania mieliśmy również teleskop Coronado, który udostępnił nam Michał Bączek ze sklepu Astroshop.pl.

Obserwacje Słońca przez teleskop Lunt. Fot. Mariusz Kulma.
Obserwacje Słońca przez teleskop Lunt. Fot. Mariusz Kulma.
Obserwacje Słońca przez teleskop słoneczny Coronado. Fot. Mariusz Kulma.

Tymczasem dzieci na swoich warsztatach zmagały się z kolejnym projektem. Podczas zajęć stworzyły piękne kolorowe galaktyki w małych niepozornych słoikach.

Po obiadowej przerwie prelekcję poprowadził dla nas ponownie Marcin Górko. Tym razem opowiedział nam o zaletach wykorzystania nasadki binokularowej do teleskopu. Większy komfort obserwacji, mniejsze zmęczenie wzroku i pozornie większy obraz – to tylko niektóre zalety patrzenia dwuocznego.

Marcin Górko podczas o zaletach nasadek binokularowych. Fot. Mariusz Kulma.

Kolejny nietypowy gość dotarł do nas na sześciu kółkach. Na salę wykładową wjechał łazik marsjański skonstruowany przez studentów Politechniki Częstochowskiej. Podczas prelekcji dowiedzieliśmy się o konstrukcji pojazdu i zawodach, w których zespół PCz Rover Team miał okazję uczestniczyć. Warto dodać, że łazik ten zajął pierwsze miejsce w największym i najbardziej prestiżowym konkursie łazików marsjańskich University Rover Challenge 2018 zorganizowanym na pustyni w stanie Utah w Stanach Zjednoczonych. Uczestnicy Low Gravity Show 2021 mieli okazję spróbować swoich sił w prowadzeniu pojazdu (również w terenie).

PCz Rover Team – studenci Politechniki Częstochowskiej prezentują łazika marsjańskiego. Fot. Mariusz Kulma.
PCz Rover Team – uczestnicy mieli możliwość poprowadzenia łazika. Fot. Mariusz Kulma.

„Widok nieba w różnych miejscach na świecie” to kolejny wykład, którego mieliśmy okazję posłuchać. Poprowadził go dla nas Bartosz Wojczyński, zdobywca wielu prestiżowych wyróżnień, m.in. Astrobin Image of the Day oraz NASA APOD (Astronomy Picture of the Day) oraz organizator wypraw astrofotograficznych do najciemniejszych miejsc na naszej planecie. Bartosz ceni sobie wszechstronność i różnorodność – w jego fotograficznym dorobku można znaleźć zarówno zdjęcia głębokiego nieba, ekstremalne zbliżenia na Księżyc, jak i astrokrajobrazy prezentujące piękno kosmosu w szerokim polu.

Bartosz Wojczyński prowadzący „Widok nieba w różnych miejscach na świecie”. Fot. Mariusz Kulma.

A co słychać u naszych najmłodszych uczestników? W międzyczasie korzystały ze strefy VR przygotowanej przez Apogee Games. Do wykonania miały specjalną misję na stacji ISS. Po wirtualnym świecie przyszedł czas na grę terenową przygotowaną przez Łukasza Wykę. Meldujemy wykonanie zadania!

Strefa VR. Do wykonania misja na ISS. Fot. Mariusz Kulma.
Galaktyka w słoiku to tylko niektóre z warsztatów przygotowanych dla najmłodszych uczestników zlotu. Fot. Mariusz Kulma.
Budowa lampionów z gwiazdozbiorami. Fot. Mariusz Kulma.
Uczestnicy Low Gravity Show 2021 ze smokiem Pandemką. Fot. Mariusz Kulma.

Tuż przed kolacją mieliśmy okazję wysłuchać wykładu Gabriela Murawskiego „Poszukiwania gwiazd zmiennych – katalog MGAB”. Gabriel opowiedział nam o swojej pracy naukowej związanej z poszukiwaniem gwiazd. Na łamach miesięcznika „Astronomia” prowadzi kalendarz astronomiczny, obserwacje planet oraz efemerydy gwiazd zmiennych.

Wykład Gabriela Murawsiego. Fot. Mariusz Kulma.

Po drodze na pięknie pachnącą kolację grillową mogliśmy się jeszcze zatrzymać na specjalnie przygotowanym przez Marcina Górko stanowisku. Za pomocą lornetki Nikon WX 7×50 „upolował” on Wenus. Obserwacje planet w dzień to już wizytówka Marcina!

Polowanie na Wenus przez lornetkę Nikon WX 7×50. Marcin Górko umie w planety w dzień 😉 Fot. Mariusz Kulma.

Nastał wieczór. Chociaż pogodę zamawialiśmy dzień wcześniej, dotarła dopiero na drugą noc obserwacyjną. Do dyspozycji uczestników było kilka teleskopów udostępnionych przez sklep Astroshop.pl. Wielu naszych zlotowiczów przyjechało z własnymi teleskopami, przez które chętnie pokazywali kolejne obiekty.

Do dyspozycji mieliśmy także potężne teleskopy udostępnione przez firmę Astroshop.pl. Fot. Mariusz Kulma.
Centrum Molo po

W menu między innymi: Saturn przez 14” teleskop, Jowisz z przechodzącym przed tarczą IO oraz wiele obiektów mgławicowych. Ciekawostką był pomysł Bartosza Wojczyńskiego, który przygotował specjalne oprogramowanie do śledzenia międzynarodowej stacji ISS. Ach te pięknie mieniące się panele słoneczne… Niezapomniany widok.
W tym czasie kilku fotografów nocnego nieba walczyło o cenne nagrody. Najwytrwalsi doczekali niemal świtu i pozostało im zaledwie kilka godzin snu do śniadania.

Niedzielny poranek nad Zalewem Sulejowskim. Fot. Mariusz Kulma.
Wręczenie nagród zwycięzcom konkursów. Fot. Inna Sapkova.

W niedzielę rano tuż po śniadaniu spotkaliśmy się po raz ostatni na sali wykładowej. W ręce uczestników trafiły nagrody za najlepsze zdjęcia astronomiczne i reportażowe, które ufundowało wydawnictwo magazynu „Astronomia”, czyli Apogee Games, a także dwa wydawnictwa książkowe: Zysk i S-ka oraz PWN. Nie zapomnieliśmy o upominkach dla najmłodszych zlotowiczów. Dzieci otrzymały książki ufundowane przez wydawnictwo Zysk i S-ka oraz kubeczki astronomiczne i lampki USB astronautów od magazynu „Astronomia”. Podczas zakończenia mogliśmy podziwiać skonstruowane przez dzieci lampy z gwiazdozbiorami oraz galaktyki w słoikach.

I. miejsce w konkursie Astrofotograficznym – Krzysztof Hotiuk – NGC 7000
II. miejsce w konkursie Astrofotograficznym – Adam Krypel – Saturn
Wyróżnienie w konkursie Astrofotograficznym – Adam Banasiak – droga mleczna nad Zalewem Sulejowskim
I. miejsce w konkursie Reportażowym – Piotr Osiński – „Władca ognia”
II. miejsce w konkursie Reportażowym – Paweł Ługiewicz – „Skynet”
III. miejsce w konkursie Reportażowym – Janusz Tychmanowicz – „Nocna eskapada obserwacyjna”


Chociaż pogoda bywała kapryśna, to druga noc obserwacyjna wynagrodziła nam oczekiwania. Uśmiechy na twarzach uczestników pozostały jeszcze długo. Do zobaczenia na kolejnym zlocie Low Gravity Show w tak doborowym towarzystwie.

Toast z łazikiem za udany zlot LGS 2021. Fot. Mariusz Kulma..